n.a.v. Prediker 3, door Mark Janssens

Prediker 3 heeft een mooi ritme; anderen zullen het ‘saai’ noemen. Er is een tijd om te huilen en een tijd om te lachen. Een tijd om te zoeken en een tijd om te verliezen. Een tijd voor oorlog en een tijd voor vrede. Waarvoor noemt de bijbel dit? Het is toch een algemene wijsheid -heb je hiervoor de bijbel nodig?

Jazeker, zeg ik. Velen menen nog altijd dat je zo’n beetje alles zelf in de hand hebt. Ik denk dat dat ook meespeelt in de roep de laatste jaren op veel plekken om nieuwe leiders. Die zullen de problemen gaan oplossen. Alleen blijken die vervolgens ook niet al te veel te kunnen. En dan is Prediker ontwapenend nuchter. Ieder maakt mooie dingen mee. En daarnaast heb je altijd ook zorgen en verdriet. Een lach en een traan -al dan niet zichtbaar voor anderen. Soms het een, soms het ander, vaak gemengd. En wat is dan de meerwaarde van Prediker?

In de NBV-vertaling is Prediker 3 mooi afgedrukt. Zeven keer vier keer: ‘Er is een tijd.’ Zeven is het getal van de volheid, de volledigheid. Vier is het getal van de windstreken. Wat Prediker vertelt gaat over het hele leven. Het leven van ons mensen samen en het leven van ieder persoonlijk.

En dan zegt Prediker opeens: ‘God heeft alles wat er is de goede plaats in de tijd gegeven, en ook heeft Hij de mens inzicht in de tijd gegeven.’ Dat is de ene kant. De andere kant is dat dat niets afdoet aan onze verantwoordelijkheid. Soms pakken keuzes goed uit, soms minder goed. Soms ben je zuiver en oprecht, een andere keer minder of niet. En hoe je het wendt of keert, je kunt altijd meer doen, beter zijn, je meer laten leiden door Gods Geest. En dan is het mooie vind ik dat Prediker hier God erbij noemt. Niet om je te verontschuldigen, waar je schuld hebt, nalatig bent. Wel om je te midden van alle gevoelens rust te geven. God staat boven de tijden. Niet gevoelloos daarboven, maar niet gevangen door de tijd. Met al je vragen, groot en klein, het loopt hem niet uit de hand. Dat vergt wel geloof!

Voor alles is een tijd. En dat komt van God. Dat kan voor gezonde relativering zorgen. Bijvoorbeeld om zaken los te laten waar dat kan en mag. Niet alles hangt van jou af. Er zijn nu eenmaal tijden om af te breken en tijden om op te bouwen. En wie weet wanneer het ergens de juiste tijd voor is?

Met zijn ‘voor alles is een tijd’ brengt Prediker mij bij het scheppingsverhaal met dat prachtige ritme van de dagen en de nachten. En dit loflied op de Schepper loopt uit op de climax. En dat is dat God zijn scheppingswerk voltooide en ‘sabbatte’, rustte. Het betekent dat je met blijdschap, rust en ontspanning je leven mag leiden. Wat je van je leven maakt, het hangt uiteindelijk niet van onszelf af, van mijn inspanningen, uw bedoelingen, jouw enthousiasme of desinteresse.

Prediker noemt als bemoediging -niet als dooddoener of doekje voor het bloeden- dat wij het werk van God niet kunnen doorgronden. Dat is zeker waar! Maar Hij is erbij, ook in het moeilijke, in het lastige, in alles wat er goed en niet-goed was en is.

Mark Janssens